ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر تاب‌آوری اجتماعی سکونتگاههای روستایی در شرایط بحرانی
نویسندگان
چکیده مقاله:
وقوع مخاطرات طبیعی از جمله سیل و زلزله با توجه به شرایط محیطی و جغرافیایی کشور همواره منجر به آسیب‌های جدی مالی و تلفات انسانی گسترده‌ای گردیده است و این در حالی است که نگرش‌های جاری و حاکم بر مدیریت بحران عمدتاً بر مدیریت انفعالی بحران و یا کاهش آسیب‌پذیری‌های کالبدی توجه دارند و حال‌آنکه تقویت زمینه‌های اجتماعی می‌تواند نقش بسیار مؤثری بر میزان تاب‌آوری سکونتگاههای انسانی در برابر مخاطرات بحران‌زا داشته باشد. بر این اساس هدف این پژوهش تدوین مدلی جهت سنجش میزان مؤلفه‌های اجتماعی سکونتگاههای انسانی و اجتماعات محلی با تأکید بر سکونتگاههای روستایی در مواجهه با مخاطرات طبیعی و شوک‌های احتمالی است و به‌منظور سنجش مدل، تاب‌آوری اجتماعی پنج روستا از حوزه روستایی منطقه اقبال غربی استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفته است. تدوین شاخص‌های سنجش مؤلفه‌های اجتماعی سکونتگاههای انسانی در برابر مخاطرات طبیعی بر‌اساس مفهوم تاب‌آوری و ویژگی‌های اجتماعی سکونتگاههای تاب‌آور در برابر بحران تدوین گردیده است و پس از جمع‌آوری داده‌ها در قالب پرسشنامه میدانی و یا تحلیل‌های مکانی با استفاده از ابزارهای تحلیل مکانی و قابلیت‌های نرم‌افزار GIS سنجش مؤلفه‌های اجتماعی فرهنگی بر‌اساس قابلیت‌های تحلیل مکانی و با بهره‌گیری از داده‌های مکانی و غیرمکانی به‌صورت توأمان صورت پذیرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که میزان تاب‌آوری اجتماعی فرهنگی روستاهای بررسی شده در ابعاد مورد بررسی بسیار پایین بوده و تفاوت‌های معناداری میان سطوح تاب‌آوری در ابعاد مختلف و در بین روستاهای بررسی‌شده مشاهده می‌گردد. همچنین تحلیل همبستگی میان ابعاد بررسی‌شده بیانگر همبستگی مستقیم میزان تاب‌آوری اجتماعی ساکنین با میزان دانش و آگاهی و انگیزش‌های درونی و فردی ساکنین است.
منابع مشابه
ملاحظات دفاع غیرعامل در سکونتگاههای روستایی
روستا به عنوان یکی از اولین هسته‌های یکجانشینی بشر از ابتدای تاریخ شناخته می‌شود که علیرغم گسترش شهرها کارکردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود را از دست نداده است اما با گسترش تهدیدات روستاها نیز یکی از هدفهای تهدید در جنبه‌های مختلف بوده و می‌باشد و حفظ و پایداری روستا یکی از الزامات اداره کشورها است. پایداری روستا می‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اج...
متن کاملارزیابی توسعه پایدارزیست محیطی در روستاهای شالیکار نمونه موردی : سکونتگاههای روستایی شهرستان نکاء
محیط زیست از مباحث اصلی توسعۀ پایدار است که نقش مؤثری در گسترش فعالیت‌های اقتصادی در سکونتگاههای روستایی دارد. سکونتگاههای روستایی در حال حاضر به دلیل فعالیت‌های کشاورزی تنگناهای زیست محیطی قابل توجهی را تجربه می‌کنند. با توجه به اینکه محصول اصلی شمال کشور برنج است، حفاظت زیست‌محیطی و توجه به منابع آب و خاک در پایداری اقتصاد و جمعیت روستاهای شالیکار نقش بسزایی دارد. این پژوهش به بررسی تأثیرا...
متن کاملسنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای روستایی)مطالعه موردی: دهستان زنگوان، استان ایلام)
در مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از شاخص‌های ذهنی، سطوح و اختلاف کیفیت زندگی در 9 سکونتگاه روستایی دهستان زنگوان تعیین شود و ارتباط آن با میزان جمعیت روستاها مشخص گردد. تحقیق حاضر بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس هدف از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل همه روستاهای دارای بیست خانوار و بیشتر دهستان زنگوان است. تعداد نمونه‌ها با بهره‌گیری از فرمول کوکران، تعداد 248 خا...
متن کاملارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی در سکونتگاههای روستایی شهرستان اسلامشهر
بیش از دو دهه از اجرای طرح های هادی روستایی به عنوان مهم ترین سند توسعه روستاها می گذرد. اینطرحها که بیشتر در پی بهبود جنبه های کالبدی- فضایی روستاها بوده است، تاکنون در بیشتر روستاهای کشور طراحی و اجرا شده است. بنابراین با توجه به گستره وسیع جغرافیایی و هزینه های فراوانی که در پی داشته است، ارزیابی و بازنگری این طرح ها ضروری به نظر می رسد، تا بتوان با کشف نقاط قوت و ضعف این طرح ها از میزان خطا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 36 شماره 158
صفحات 131- 145
تاریخ انتشار 2017-09
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023